W poniższym artykule przedstawię, na podstawie wyników badań psychologicznych oraz własnej praktyki prawno – psychologicznej:
- Czy istnieje zjawisko „klątwy rozwodu” czyli sytuacji, w której dzieci rozwiedzionych rodziców również wezmą rozwód?
- Co na temat „klątwy rozwodu” mówią badania?
- Czy jako rodzice macie jakikolwiek wpływ na los swoich dzieci?
- Jak pomóc dzieciom w sytuacji rozstania rodziców?
Jeżeli wolisz obejrzeć film poruszający tę problematykę, wejdź na: https://youtu.be/9S8f_Trbb2c
Dorosłe dzieci rozwiedzionych rodziców – wzorzec związku
Badania wskazują jednoznacznie, że dzieci rozwiedzionych rodziców, z wysokim prawdopodobieństwem, same doświadczą rozwodu. Ryzyko rozwodu dzieci w tej sytuacji jest czterokrotnie większe, niż w przypadku dzieci, których rodzice nie rozwiedli się. Podobnie wygląda ryzyko rozwodu u dzieci pochodzących z niepełnych rodzin. W ich przypadku ryzyko rozpadu związku jest dwukrotnie większe, niż u dzieci pochodzących z pełnych rodzin. Ryzyko to wzrasta trzykrotnie w przypadku, gdy oboje rodziców pochodzi z rozbitych związków.
Statystyki dotyczące „klątwy rozwodu” są w tej materii nieubłagane. Ryzyko rozwodu dorosłego dziecka wynosi ok. 70%, gdy jego rodzice się rozstali i wzrasta do ok. 90%, gdy rodzice obojga partnerów w ten sposób zakończyli swój związek. Taki stan rzeczy wynika z tego, że rozwód rodziców przyczynia się do problemów dziecka z utrzymywaniem bliskich relacji w przyszłości. Dzieci z rozwiedzionych rodzin często czują lęk przed wchodzeniem w związki i ich formalizowaniem lub angażowaniem w bliską relację.
Choć dzieci, które doświadczyły rozwodu rodziców, są bardziej narażone na to, że same się rozwiodą, to jednak prawdopodobieństwo to nie wynosi 100%. Nie można więc zakładać, że wzorzec związku zostanie powielony przez dorosłe dziecko w przyszłości. Dlatego tak ważny jest obraz, jaki zapamiętają z czasów waszego rozwodu.
„Klątwa rozwodu” – jak uniknąć kryzysów w związku dorosłych dzieci?
Rozwód rodziców, to istotny czynnik ryzyka. Może skutkować rozwodem w kolejnym pokoleniu. Co zrobić, by uniknąć powtarzalności wzorca rozpadającego się związku u waszych dzieci w przyszłości? Jest kilka zasad, których dobrze jest przestrzegać, by zminimalizować siłę przekazu międzypokoleniowego dotyczącego rozwodu i braku stabilności związku i nie narażać dziecka na „klątwę rozwodu”. Oto one:
- Nie angażuj dziecka w problemy dorosłych i konflikt związany z rozwodem.
Nie zmuszaj dziecka, by musiało się opowiedzieć za którymkolwiek z rodziców. Angażowanie dziecka w konflikt dorosłych jest dla niego wysoce stresujące i wpłynie niekorzystnie na relacje dorosłego już dziecka w związku.
- Dawaj przykład dziecku swoim zachowaniem, jak komunikować się podczas rozwodu.
Rozwód bez kłótni oraz wzajemnego obwiniania się nauczy Twoje dziecko prowadzenia właściwej komunikacji w sytuacjach stresowych i rozwiązywania problemów w przyszłości.
- Stwórz barierę pokoleniową dla problemów i różnicuj więź uczuciową z dzieckiem.
Prawidłowe więzi uczuciowe z dzieckiem powinny polegać na przebywaniu z nim, poświęcaniu mu czasu, zajmowaniu się nim, okazywaniu mu uczucia i zrozumienia oraz stworzeniu atmosfery stabilności. Stwórz więc barierę międzypokoleniową i nie oczekuj od dziecka troski i wsparcia w rozwodzie. To musi dostać od Ciebie a nie odwrotnie. Gdy mu to zapewnisz, wyjdzie silniejsze i będzie większa szansa na to, że ominie je dziedziczona „klątwa rozwodu”.
Czy można zapobiec „klątwie rozwodu”?
W przypadku dzieci rozwiedzionych rodziców, rozpacz po rozstaniu rodziców może trwać nawet przez kilkanaście lat. Tak długi okres przeżywania rozwodu przez dziecko wskazuje jednoznacznie, że należy zrobić wszystko, by dziecko nie cierpiało.
Na rozpad związku wpływa wiele czynników. Wśród nich są doświadczenia wyniesione z domu rodzinnego, charakter dziecka oraz umiejętności interpersonalne i komunikacyjne.
Najważniejsza jest prawidłowa postawa rodziców, którzy zgodnie z wiedzą psychologiczną przeprowadzą dziecko przez rozwód, prawidłowo komunikując mu zmiany i udzielając adekwatnego dla wieku wsparcia, odpowiadając na potrzeby emocjonalne i poznawcze dziecka.
Z wieloletniej praktyki współpracy z rozwodzącymi się rodzicami i ich dziećmi, zidentyfikowałam wiele błędów popełnianych przez rodziców w trakcie rozwodu. Poznałam również potrzeby oraz oczekiwania dzieci rozwodzących się par. Na tej podstawie wypracowałam unikała metodę wsparcia psychologicznego dzieci w rozwodzie, opartą na procesie. Wszystkie moje doświadczenia zawarłam w opracowanym przeze mnie kursie online pt. „rozwód a dzieci”, czyli, jak przeprowadzić dziecko przez rozwód i rozstanie rodziców. W filmie tym, krok po kroku przekazuję co zrobić, by rozwód nie był traumą dla dziecka.
Kurs „rozwód a dzieci” (https://rozwodadzieci.pl) przeznaczony jest dla rodziców dzieci przed, w trakcie i po rozstaniu. Przedstawiam w nim gotowe schematy postępowania, które pozwolą uniknąć negatywnych konsekwencji rozwodu na zdrowie, osiągnięcia w szkole, relacje społeczne oraz życie dziecka w bliższej i dalszej przyszłości oraz w życiu dorosłym.
Magdalena Bajsarowicz
Prawnik & Psycholog sądowy
