Dziecko bardzo mocno odczuwa rozwód / rozstanie rodziców, bo cały dotychczasowy świat który znało przestaje istnieć. Ponadto dziecko nie posiada jeszcze wykształconych skutecznych strategii obronnych przed silnie stresującymi przeżyciami. Nie potrafi poradzić sobie samodzielnie z tym wydarzeniem. W związku z tym, na rodzicach spoczywa odpowiedzialność uchronienia dziecka przed silnym stresem i zapobiegnięciu przyszłych negatywnych następstw, mogących rzutować min. na naukę w szkole, funkcjonowanie w grupie rówieśniczej, jakość snu oraz zdrowie dziecka.
W artykule przedstawię 3 częste błędy rodziców w sytuacji rozstania. Wyeliminowanie ich pomoże Twojemu dziecku przejść przez rozwód rodziców. Poniższa list powstała w oparciu o wieloletnią pracę z dziećmi rozwodzących / rozstających się rodziców oraz współpracę z rozwodzącymi się rodzicami, którym pomagałam regulować kwestie rodzinne zarówno jako psycholog sądowy jak i prawnik rodziny.
Jeżeli wolisz obejrzeć film poruszający tę problematykę, wejdź na: https://youtu.be/Inm6PoaSMQ4.
Błąd 1 rodziców. Wynagradzanie dziecku rozwodu rodziców
Często pierwszym pomysłem rodziców, mającym na celu pocieszenie dziecka, jest kupowanie mu dużej ilości rzeczy lub drogich przedmiotów, aby ,,wynagrodzić’’ dziecku rozwód / rozstanie. Dzieci bardzo chętnie korzystają z takiego zachowania rodzica, jednak musimy pamiętać, że nie zmniejsza ono stresu u dziecka związanego ze zmianami i nie pomaga w dobrym przejściu przez rozwód rodziców.
Nowe atrakcje zapewniają radość dziecku na chwilę. Z mojego doświadczenia wynika, że małoletnie dzieci w rozwodzie, jak i nastolatkowie potrzebują obecności rodziców, bliskości, wspólnego spędzania czasu tak jak dotychczas. A nie ,,zagłuszania’’ nowej rzeczywistości. Pozorne rekompensowanie straty pełnej rodziny zakupami powoduje, że dziecko oddala się emocjonalnie od rodzica, bo czuje się niezrozumianie i niewspierane.
Błąd 2 rodziców. Nieuprzedzanie dziecka o zmianach
Wielu dorosłym, błędnie wydaje się, że nie jest konieczne rozmawianie z dzieckiem o tym co, kiedy i w jaki sposób ulegnie zmianie, jako następstwo rozstania rodziców. Sądzą, że dziecko na podstawie tego, że widzi zachowanie rodziców potrafi samodzielnie wyciągnąć wnioski. Często rodzice myślą, że jeśli się kłócą, to dziecko domyśli się, że następstwem takiego postępowania będzie rozwód / rozstanie rodziców lub wyprowadzka jednego z nich. Przyjmują więc za oczywiste rzeczy, które dla dzieci oczywiste nie są. Dziecko nie jest w stanie domyślić się wielu rzeczy i ocenić ich konsekwencji, dlatego należy wprost powiedzieć dziecku o rozwodzie i rozstaniu. Aby dobrze przygotować dziecko do rozstania rodziców, należy poinformować je nie tylko o samym rozwodzie rodziców, ale również o wszelkich związanych z nim konsekwencjach. Dotyczy to przykładowo planowanej przeprowadzki. Jeżeli rozwód wymusza relokację, trzeba dziecku powiedzieć, że będzie mieszkać w nowym miejscu, pójdzie do nowej szkoły oraz będzie mieć nowe koleżanki i kolegów.
Wszystkie te informacje oprócz tego, że muszą zostać przekazane dziecku, to bardzo ważne jest, aby były przekazane w odpowiedni sposób. To w jaki sposób rodzice / rodzic przeprowadzi rozmowę będzie miało znaczenie dla poziomu stresu u dziecka i odczuwania zagubienia w nowych okolicznościach.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, między innymi o tym: jak powiedzieć dziecku o rozwodzie o innych ważnych zmianach w jego życiu, ile dni wcześniej zorganizować taką rozmowę oraz jakich użyć sformułowań i co powiedzieć, a czego nie mówić, dołącz do mojego kursu online: „rozwód a dzieci” z natychmiastowym dostępem do wiedzy.
Błąd 3 rodziców. Stawianie dziecka w roli powiernika rodzica
Rozwód, jest jednym z najbardziej stresujących wydarzeń w życiu człowieka. Doświadczenie go u dorosłego powoduje bardzo często bezradność i zagubienie. Łatwo wtedy wpaść w pułapkę własnych emocji i poszukiwać wsparcia w najbliższym otoczeniu w tym również u dziecka.
Takie zachowanie rodzica powoduje pojawienie się emocji bardzo trudnych bo niezrozumiałych dla dziecka. Dzieci mają naturalną chęć pomagania wszystkim. W związku z tym, dziecko będzie chciało ,,ulżyć’’ rodzicowi i na swój sposób ochronić go przed smutkiem. Często następstwem tego jest uwikłanie dziecka w konflikt lojalnościowy, bo dziecko zaczyna być odpowiedzialne za rodzica, który ,,gorzej’’, według dziecka, radzi sobie w przejściu przez rozwód. To rodzice mają stanowić bufor bezpieczeństwa, który będzie chronił dziecko przed negatywnymi skutkami rozwodu i rozstania rodziców. Zjawisko stawienia dziecka w roli powiernika może dotyczyć dzieci w każdym wieku. Jednak rodzice nastolatków, zdecydowanie częściej traktują je jako już prawie dorosłych, więc tym samym gotowych na niesienie emocjonalnego wsparacia.
Z wieloletniej praktyki współpracy z rozwodzącymi się rodzicami i ich dziećmi, zidentyfikowałam wiele błędów popełnianych przez rodziców w trakcie rozwodu. Poznałam również potrzeby oraz oczekiwania dzieci rozwodzących się par. Na tej podstawie wypracowałam unikała metodę wsparcia psychologicznego dzieci w rozwodzie, opartą na procesie. Wszystkie moje doświadczenia zawarłam w opracowanym przeze mnie kursie online pt. „rozwód a dzieci”, czyli, jak przeprowadzić dziecko przez rozwód i rozstanie rodziców. W filmie tym, krok po kroku przekazuję co zrobić, by rozwód nie był traumą dla dziecka.
Kurs „rozwód a dzieci” (https://rozwodadzieci.pl) przeznaczony jest dla rodziców dzieci przed, w trakcie i po rozstaniu. Przedstawiam w nim gotowe schematy postępowania, które pozwolą uniknąć negatywnych konsekwencji rozwodu na zdrowie, osiągnięcia w szkole, relacje społeczne oraz życie dziecka w bliższej i dalszej przyszłości oraz w życiu dorosłym.
Magdalena Bajsarowicz
Prawnik & Psycholog sądowy
