Warto wiedzieć jak wygląda opinia psychologiczna wydawana w sprawach rodzinnych i opiekuńczych.
Z dwóch powodów:
1. Jeśli jesteś przed badaniem w Opiniodawczym Zespole Specjalistów Sądowych (OZSS), z pewnością dzięki znajomości koniecznych elementów opinii, będziesz wiedzieć jak i na co się przygotować,
2. W sytuacji, kiedy jesteś po badaniu i posiadasz opinię, niewątpliwie warto sprawdzić czy nie brakuje w niej obowiązkowych elementów, ponieważ braki te mogą stanowić podstawę do uzupełnienia opinii lub powtórzenia badania.
Zanim jednak przedstawię Ci elementy opinii, chcę skierować Twoją uwagę na pytania do badania OZSS, które możesz zadbać biegłym i specjalistom OZSS.
📒 Przygotowałam e-book ze zbiorem ponad 190 pytań podzielonych na 18 kategorii, które możesz wykorzystać w swoim wniosku. W pakiecie znajduje się również wzór wniosku do sądu o badanie i rozszerzenie tezy dowodowej:
Poniżej znajdują się niezbędne elementy opinii wydawanej przez Opiniodawczy Zespół Specjalistów Sądowych (OZSS).
1. Elementy identyfikacji opinii
Ważne jest wskazanie przez OZSS miejscowości i daty sporządzenia opinii, oznaczenie sądu i sygnatury akt, natomiast w lewym górnym rogu znajduje się pieczątka Opiniodawczego Zespołu Specjalistów Sądowych.
2. Podstawy wydania opinii
W tym elemencie ważne jest wskazanie postanowienia sądu, w którym zlecono przeprowadzenie badania. Przedstawiony zostaje zakres, pytania, na które mają odpowiedzieć biegli. Forma graficzna tego punktu nie jest ujednolicona i zależy od sądu. Spotykałam się z różnymi wersjami, zarówno, gdy sąd zadawał pytania, które były ponumerowane, jak i wymieniał je po przecinku. Widziałam także wersje, które nie zawierały pytań, a jedynie wskazywały jakie okoliczności mają ustalić biegli. Nie ma większego znaczenia, jak faktycznie będzie wyglądać ta część. Przeczytałam dziesiątki opinii z każdego okręgu sądowego w Polsce i mogę z pełną odpowiedzialnością napisać – co sąd, to obyczaj. Niewątpliwie w tym punkcie najważniejszy jest jednak zakres, jaki sąd wskazuje biegłym do ustalenia. Dobre wskazanie obszaru, który mają poddać analizie biegli jest podstawą.
Jeśli chcesz wiedzieć jak właściwie przygotować pytania do biegłych i dlaczego jest to ważne, obejrzyj koniecznie film, który przygotowałam na ten temat. Odsyłam Cię na mój kanał YouTube: Pytania do biegłych
3. Dane personalne osób badanych
W tej części wskazuje się z imienia i nazwiska, daty urodzenia i miejsca zamieszkania, każdą osobę badaną.
4. Data i miejsce sporządzenia opinii
Jeśli badanie zostało z jakiś powodów przerwane, to informacja o tym również musi się znaleźć w opinii, włącznie ze wskazaniem daty i miejsca kontynuacji badania.
Na marginesie dodam, że sytuacją idealną jest badanie w sprawach rodzinnych, które odbywa się w dwóch terminach, bo tak zostało zaplanowane. Pozwala to na między innymi na wyeliminowanie obciążenia wyników badań niedyspozycjami osób badanych. W przypadku, gdy dochodzi do alienacji, najlepiej co najmniej dwukrotne sprawdzić spontaniczne zachowanie dziecka w kontakcie z drugim rodzicem. Przykłady na korzyści z takiej organizacji badania mogłabym mnożyć. Niestety z punktu widzenia proceduralnego i organizacyjnego, OZSS tego nie robi i nie jest to ich wina. Podsumowując: nie jest to podstawa do podważenia opinii biegłych.
📒 Przygotuj się do badania OZSS od strony praktycznej. Dowiedz się co mówić, jak zachowywać się podczas badania, a czego unikać:
Jak przygotować się do badania OZSS. Teoria. Praktyczne ćwiczenia
5. Wskazanie zastosowanych metod badawczych
Biegli mają obowiązek pisemnie przedstawić jakie zastosowali metody badawcze, dlatego w przypadku do metod badawczych zaliczamy:
- analizę akt sądowych,
- analizę pozostałej dokumentacji, ponieważ rodzice mogą przedstawić swoją dokumentację np. ze szkoły, medyczną, natomiast biegli mają obowiązek odnotować to, z czym się zapoznali, a czego nie było w aktach sprawy,
- obserwację- najczęściej pod kątem reakcji dziecka na rodzica, kontaktu dziecka z rodzicem oraz zaspokojenia potrzeb dziecka,
- wywiad,
- rozmowę kierowaną,
- testy,
- kwestionariusze.
6. Analiza i interpretacja zebranego materiału dowodowego
A. Charakterystyka środowiska rodzinnego z uwzględnieniem sytuacji opiekuńczo – wychowawczej
W tym punkcie biegli opisują m.in. relacje między rodzicami, to, czy razem mieszkają, kto wniósł pozew i dlaczego, wykształcenie i wykonywane zawody rodziców.
B. Charakterystyka psychologiczna osób badanych
W tej części biegli przedstawiają uzyskane wyniki – robią to w sposób opisowy. Zwracają uwagę na osobowość, kompetencje wychowawcze, dostosowanie i zachowania społeczne.
C. Wyniki konsultacji lekarskiej
Na podstawie opinii, do których przygotowywałam zarzuty, w bardzo małym procencie dochodzi do badania lekarskiego. Dzieje się tak na wyraźne wskazanie.
7. Wnioski
W tym miejscu biegli dokonują podsumowania w postaci odpowiedzi na zadane pytania lub wskazania sądu. Biegli mają obowiązek ustosunkować się do każdego pytania czy zakresu wskazanego przez sąd.
8. Pieczęcie i podpisy
W końcowej części opinii znajdują się podpisy i pieczęć specjalistów, którzy opracowywali opinię oraz podpis i pieczęć kierownika.
Moje pozostałe wybrane publikacje dotyczące opinii wydanych przez OZSS i zarzutów w sprawach o rozwód, ustalenie kontaktów i władzę rodzicielską:
➡ Nieskuteczne zarzuty do opinii biegłych
➡ Podważenie opinii OZSS na przykładzie
_______________________________________
Jeśli potrzebujesz konsultacji w sprawie opinii lub przygotowania do niej zastrzeżeń, skontaktuj się ze mną:
✉: biuro@centrumsprawrozwodowych.pl
☎: +48 724 271 288
Pozdrawiam
Magdalena Bajsarowicz
Prawnik & Psycholog sądowy
