Separacja w małżeństwie

Większość osób wie, czym jest rozwód, jednak nie wszyscy wiedzą co oznacza separacja. Separacja jest rozwiązaniem dla małżonków, którzy jeszcze nie wiedzą czy chcą ostatecznie rozwiązać swoje małżeństwo. 

W Kancelarii Centrum Prawa Pracy zajmujemy się nie tylko rozwodami. Dość często spotykamy się z sytuacją, w której to małżonkowie chcą dać sobie czas na zastanowienie się nad przyszłością ich związku. Do ten służy właśnie separacja. 

Kiedy sąd może orzec o separacji

Okoliczności, które prowadzą do separacji i rozwodu są podobne, ale różnice pomiędzy tymi instytucjami są znaczące. Separacja ma charakter czasowy, ponieważ rozwiązuje małżeństwa. Celem separacji jest okresowe rozdzielenie małżonków, aby ci mogli zastanowić się nad dalszą przyszłością związku. 

Przez wiele osób separacja jest traktowana jako pewna forma przejściowa. Małżonkowie dają sobie bowiem czas na to, aby podjąć decyzję odnośnie ich relacji. W wielu przypadkach jest to pierwszy etap zmierzający do podjęcia decyzji o rozwodzie. 

Aby orzeczenie separacji było możliwe, musi zostać spełniona jedna przesłanka. Nie mogą również pojawić się przesłanki negatywne. 

Za przesłankę pozytywną uznaje się zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Oznacza on zerwanie więzi fizycznej, emocjonalnej oraz gospodarczej. Rozkład ten nie może być jednak trwały, gdyż jest to jedna z przesłanek umożliwiających rozwód. W przypadku separacji istnieje szansa, że małżonkowie zechcą być razem i rozwód nie będzie kolejnym krokiem. 

Jeśli sąd ma orzec o separacji, nie mogą wystąpić przesłanki negatywne:

• w wyniku orzeczenia o separacji ucierpiałoby dobro małoletnich dzieci małżonków,
• orzeczenie separacji byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. 

Warto jeszcze zaznaczyć, że pozew o separację podlega opłacie w kwocie 600 złotych.

Czy małżonek może nie zgodzić się na separację

Orzeczenia o separacji może chcieć każdy z małżonków. Separacji może zatem zażądać małżonek, który ponosi winę za rozpad pożycia małżeńskiego. Aby orzec o separacji, nie jest konieczna zgoda drugiej strony. 

W sytuacji, kiedy jeden z małżonków nie chce separacji, może przedstawić dowody na to, że nie doszło do zupełnego rozkładu pożycia między małżonkami. 

Istnieje jeszcze jedna możliwość – jeden z małżonków żąda orzeczenia rozwodu, natomiast drugi tylko separacji. Wówczas sąd ustala to, czy nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego. Wyłącznie przy spełnieniu tych przesłanek łącznie, możliwe jest orzeczenie rozwodu przed sąd. 

Pomiędzy separacją a rozwodem jest sporo różnic, ale i dużo podobieństw. Omówiliśmy to we wcześniejszej publikacji: https://centrumsprawrozwodowych.pl/rozwod/separacja-a-rozwod-podobienstwa-i-roznice/

Co zawiera orzeczenie o separacji

Orzeczenie to przede wszystkim zawiera stwierdzenie o orzeczeniu separacji. Jest to podstawowa informacja, jednak sąd musi uregulować również inne ważne aspekty. Kolejnym elementem orzeczenia o separacji jest stwierdzenie, który z małżonków ponosi winę za zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. W sytuacji, kiedy małżonkowie posiadają małoletnie dzieci, sąd orzeka rownież o władzy rodzicielskiej, kontaktach z dzieckiem i obowiązku alimentacyjnym dla dziecka. Często zdarza się tak, że na tym etapie małżonkowie mieszkają jeszcze razem. W tej sytuacji sąd orzeka również o sposobie korzystania z tego mieszkania. 

Podsumowując to, co zawiera orzeczenie o separacji:

• stwierdzenie separacji,
• wskazanie tego, kto ponosi winę za zupełny rozkład pożycia małżeńskiego,
• rozstrzygnięcie o władzy rodzicielskiej,
• uregulowanie kontaktów z dzieckiem,
• uregulowanie kwestii związanych z alimentami, 
• uregulowania związane ze wspólnym mieszkaniem małżonków.

Skutki separacji

Separacja nie prowadzi do rozwiązania małżeństwa, dlatego małżonkowie nie mogą ponownie zawrzeć związków małżeńskich w trakcie jej trwania. Małżonkowie podczas trwania separacji nie mogą też powrócić do swojego dawnego nazwiska. Ważną kwestią jest jednak to, że małżonkowie nadal zobowiązani są to wzajemnej pomocy. Informacja o separacji zostaje także umieszczona w akcie małżeństwa. 

Do innych skutków separacji zalicza się również: 

• między małżonkami powstaje rozdzielność majątkowa,
• małżonkowie zostają odsunięci od dziedziczenia ustawowego, ale może dziedziczyć na podstawie testamentu,
• jeśli przemawia za tym słuszność, jeden z małżonków może żądać od drugiego małżonka, alimentów dla siebie. Alimenty te muszą jednak odpowiadać możliwościom zarobkowym i finansowym drugiej strony. O alimenty te może wystąpić małżonek, który znalazł się w niedostatku.

Czy można cofnąć separację

Separacja może być zniesiona w każdym momencie, jeśli małżonkowie podejmą taką decyzję. Sąd może orzec o zniesieniu separacji, jeśli małżonkowie wystąpią ze zgodnym wnioskiem o jej zniesienie. Wówczas skutki separacji ustają, jednak sąd zobowiązany jest do tego, aby orzec w kwestii władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem małżonków. 

Zespół Kancelarii Centrum Spraw Rozwodowych