Co jest najważniejsze dla dziecka po rozwodzie rodziców?

Choć życie dziecka w trakcie rozstania i po rozwodzie rodziców zmienia się diametralnie, wiele dzieci nie przyjmuje tego faktu do wiadomości. Wciąż oczekuje, że wszystko wróci do normy i nadal będziecie kochającą się rodziną. Natomiast im szybciej dziecko zrozumie, że Wasze rozstanie jest nieodwracalne, tym szybciej zacznie adaptować się do nowej sytuacji.  W takim razie co zrobić, by dziecko odzyskało równowagę i znów poczuło się bezpiecznie? O tym opowiem w poniższym artykule.

Jeżeli wolisz obejrzeć film poruszający tę problematykę, wejdź na:

Jak dziecko postrzega rzeczywistość?

Dziecko nie dostrzega niuansów. Postrzega rzeczywistość w sposób zero-jedynkowy. Widzi jedynie, że jeden z rodziców już z nim nie mieszka lub, że czeka Was przeprowadzka. To burzy jego dotychczasową przewidywalność dnia kolejnego.

Dlatego tak ważną rzeczą jest, byście nie tylko zapewniali dziecko, że wciąż je kochacie i otaczali je miłością.  Ważna jest również rutyna i przewidywalność każdego kolejnego dnia w życiu Waszego dziecka. To da mu stabilizację w sytuacji zmiany, jaką jest rozwód lub Wasze rozstanie. 

Czy radykalne zmiany w życiu są dobre dla dziecka?

Rozwód wywraca do góry nogami wszystko, co do tej pory było ustalone w życiu dziecka. Nie wpływa to dobrze na dziecko. Staje się ono zagubione w chaosie niespodziewanych zmian. Czy można temu w jakiś sposób zaradzić? Oczywiście że tak. Zbawienny wpływ na dziecko w okolicznościach rozwodu ma rutyna. Więcej o zbawiennym wpływie rutyny na życie dziecka opowiadam w swoim kursie „rozwód a dzieci”.

W jaki sposób kształtować rzeczywistość dziecka po rozwodzie?

Po pierwsze, powinniście powstrzymać się od radykalnych zmian, jeżeli jest to oczywiście możliwe. Dotyczy to w szczególności zmiany przedszkola, szkoły czy przeprowadzki w odległe miejsce. W takim przypadku powinniście tak ukształtować rzeczywistość, by zapewnić dziecku powtarzalność i ochronić je przed radykalnymi zmianami. Rutyna potrzebna jest bowiem do tego, by odbudować poczucie bezpieczeństwa dziecka po rozwodzie. 

Może być tak, że nie będziecie mieć wyboru i będziecie musieli przeprowadzić się do innej miejscowości. Wówczas dziecko nie będzie mogło spotykać się z dotychczasowymi rówieśnikami i członkami rodziny. Taką sytuację trzeba będzie odpowiednio przepracować z dzieckiem.

Jak ustabilizować życie dziecka po rozwodzie?

Dziecko szybko się uczy i wyczuwa, że chcecie mu za wszelką cenę wynagrodzić Wasz rozwód/rozstanie. Wasze ustępstwa zaczyna szybko wykorzystywać. Może na przykład próbować później chodzić spać. Używa wówczas argumentów: „a u mamy ja mogę”, „a tato mi pozwala”. Jest to całkowicie naturalne, ale w ostateczności nie służy dobrze dziecku. Jak w takim razie należałoby postąpić? Najlepiej gdy u mamy i taty dziecko chodzi spać o konkretnej godzinie, o której dziecko powinno chodzić spać. Tylko w wyjątkowych sytuacjach powinniście ją zmieniać.  Choć na początku możecie napotkać opór dziecka, to w dłuższej perspektywie Wasze dziecko będzie czuło się bezpiecznie.

Czy uprzedzać, czy zaskakiwać dziecko po rozwodzie?

Warto informować z wyprzedzeniem dziecko o różnych wydarzeniach i konsultować dotyczące je zmiany. Dlatego uprzedźcie dziecko, kto odbierze je z przedszkola/szkoły lub kto będzie czekać na nie w domu. Dotyczy to również sytuacji, gdy dziecko nie zna się na zegarku. Warto wówczas odnieść się do konkretnej sytuacji, np. że  odbierzecie je w konkretnym dniu po podwieczorku, a innym razem po zupie. Tak sprawicie, że dziecko powoli zyska poczucie bezpieczeństwa, które utraciło przez Wasze rozstanie/rozwód. 

Uprzedzajcie również Wasze dziecko wtedy, kiedy mają zdarzyć się jakieś niestandardowe, nieoczekiwane sytuacje. Dziecko musi wierzyć, że macie kontrole nad jego życiem oraz nad życiem całej rodziny. 

Jeśli staracie się o kontakty nad dzieckiem, osadźcie je w konkretnym schemacie miesiąca. Poinformujcie dziecko przykładowo, że będzie jeździć do taty/mamy w pierwszy lub drugi weekend miesiąca. Ważne jest bowiem, by dziecko czuło, że ma kontrolę nad ustalonym planem dnia.

Rutyna, przewidywalność i powtarzalność w życiu dziecka

Budowanie poczucia bezpieczeństwa jest bardzo ważne, ponieważ rozwód totalnie je burzy. Zawala się cały ustalony świat i schemat życia, w którym osadzona była Wasza rodzina. Obrazu Waszej rodziny w oczach dziecka nie zmienią nawet Wasze wcześniejsze kłótnie, których dziecko było świadkiem. Mimo wszystko ma ono nadzieję, że wszystko się ustabilizuję i wróci do dawnych ram i norm a Wy nadal będziecie kochającą się rodziną. Tak właśnie dziecko wyobraża sobie bezpieczeństwo. Widzi je w obecności mamy i taty. W momencie, kiedy jedno z rodziców się wyprowadza, lub dziecko wyprowadza się z jednym z rodziców, ten schemat bezpieczeństwa zostaje zaburzony. 

By przywrócić dziecku poczucie bezpieczeństwa najważniejsza jest więc rutyna, przewidywalność i powtarzalność. Przez budowanie rutyny i bycie konsekwentnym na przykład, że dziecko pójdzie spać o ustalonej godzinie i zapewnicie dziecku przewidywalność i powtarzalność. Musicie w tym wytrwać, nawet jeśli będzie Was korciło, by zboczyć z tej utartej ścieżki.  Zmieniajcie ustalone zasady tylko okazjonalnie. Takie zasady postępowania przetestowałam na wielu rodzinach z którymi współpracowałam w moim gabinecie. Sprawdziły się, więc zachęcam do ich stosowania.

O szkoleniu

Istotne jest również, aby w sposób odpowiedni rozmawiać z dzieckiem. Dokładne schematy rozmów z dzieckiem przed i w trakcie rozwodu przedstawiam podczas szkolenia online „rozwód a dzieci” (https://rozwodadzieci.pl).

Podczas szkolenia dowiesz się ponadto:

• Jak wygląda rozwód, rozstanie rodziców oczami dziecka
• Kiedy jest najlepszy czas, aby się rozstać biorąc pod uwagę wiek dzieci
• Jak rozwód wpływa na dziecko i co zrobić, aby nie miał negatywnych konsekwencji dla Twojego dziecka
• Kiedy i jak rozmawiać z dzieckiem o Waszym rozstaniu
• Jak i kiedy rozmawiać z dzieckiem o pozostałych zmianach w jego życiu
• Jak zorganizować czas po tych rozmowach
• W jaki sposób przygotować dziecko do nadchodzących zmian
• Jak zapewnić dziecku poczucie bezpieczeństwa w sytuacji rozstania rodziców 
• Jak najlepiej zorganizować kontakty dziecka z rodzicem, aby dziecko czuło się kochane
• Co zrobić, gdy drugi rodzic nie chce utrzymywać kontaktów z dzieckiem i jak wytłumaczyć to dziecku
• Co zrobić, gdy drugi rodzic utrudnia kontakty z dzieckiem i jak zachować się w tej sytuacji wobec dziecka.

To tylko część wiedzy, którą otrzymasz w ramach szkolenia. Serdecznie zapraszam do obejrzenia całości mojego szkolenia, w którym opowiadam jak przeprowadzić dziecko przez rozwód i rozstanie rodziców.

Magdalena Bajsarowicz

Prawnik & Psycholog sądowy