Przeważająca część Klientów naszej kancelarii rozwodowej posiada dzieci. Z tego powodu podczas konsultacji prawnych zawsze pada pytanie o to, czy dziecko może być świadkiem na rozprawie rozwodowej. Wyjaśniamy zatem jak wygląda ta kwestia pod kątem prawnym.
Świadkowie na rozprawie rozwodowej
Rzadko zdarza się tak, że postępowanie rozwodowe to przyjemne przeżycie. Zazwyczaj dostarcza wielu negatywnych emocji stronom postępowania w sądzie. Aby sąd mógł orzec rozwód, musi zbadać szereg przesłanek, które wskażą, czy rozkład pożycia jest trwały i zupełny. Istotne zatem stają się obserwacje najbliższego otoczenia, które często przygląda się konfliktowi małżonków. W konflikcie znajdują się również dzieci, które bardzo przeżywają rozwód rodziców i duże zmiany w ich życiu. Czy dziecko może zeznawać na rozprawie rozwodowej?
Wystąpienie dziecka jako świadka na rozprawie rozwodowej jest uzależnione od jego wieku. Zgodnie z przepisami nie można przesłuchać małoletniego poniżej 13 roku życia, a także zstępnych (np. dzieci), którzy nie ukończyli 17 roku życia. Nawet jeśli rodzice zawnioskują o przesłuchanie dziecka na rozprawie, to sąd nie wyrazi na to zgody, ponieważ wartością nadrzędną jest dobro dziecka.
Wysłuchanie dziecka przez sąd na rozprawie rozwodowej
Jak wcześnej wspomnieliśmy, wystąpienie dziecka jako świadka na rozprawie rozwodowej uzależnione jest od jego wieku. Można też wyróżnić dwie instytucje: przesłuchanie dziecka w charakterze świadka na rozprawie rozwodowej oraz wysłuchanie dziecka. Możliwe jest wysłuchanie dziecka w sprawach małoletniego, jeśli jego stan zdrowia, rozwój umysłowy oraz dojrzałość na to pozwalają.
Dobrym przykładem jest tutaj postępowanie rozwodowe, podczas którego zapadają ustalenia dotyczące małoletnich związane z władzą rodzicielską, kontaktami czy alimentami. Wysłuchanie to powinno dotyczyć tylko spraw, które dotyczą dziecka. Wysłuchanie małoletniego dziecka powinno odbywać się w sprzyjających warunkach. Otoczenie ma zapewnić dziecku poczucie bezpieczeństwa, dzięki czemu będzie otwarte na rozmowę.
Wysłuchanie dziecka w sprawie rozwodowej w praktyce
Wysłuchanie dziecka odbywa się poza salą posiedzeń sądowych. Może odbywać się również w obecności psychologa, ale nie jest to koniecznością. Sąd powinien zwracać się do dziecka adekwatnie do jego wieku. Również pytania dopasowuje się do wieku dziecka. Dodatkowo należy zapewnić dziecku swobodę wypowiedzi. Nie można dziecku sugerować odpowiedzi lub wymuszać na nim stanowiska. Nawet jeśli zeznania dziecka okażą się nieprzydatne w toku postępowania rozwodowego, to powinno mieć możliwość swobodnego przedstawienia tego, co myśli. Wysłuchanie ma formę rozmowy, która odbywa się w obecności małej ilości osób. Pozwala to na zapewnienie poczucia komfortu i ograniczenie stresu u dziecka.
Wysłuchanie dziecka ma miejsce tylko w sytuacjach, kiedy jest to niezbędne. Z naszej praktyki wynika, że sądy rzadko korzystają z tej możliwości przez wzgląd na dobro dziecka. Również nasi Klienci – rodzice, chcą zminimalizować stres dziecka i nie chcą, by ich dziecko uczestniczyło w postępowaniu rozwodowym. Dużo częściej sądy korzystają z opinii OZSS, która ma na celu ustalenie relacji między rodzicami, relacji rodzic-dziecko czy kompetencji rodzicielskich.
Kancelaria Centrum Spraw Rozwodowych